Strzelecki Józef Alojzy w zakonie Wojciech (1723–1793), pijar, nauczyciel, rektor Collegium Nobilium.
Ur. 23 IX w diec. krakowskiej, w rodzinie szlacheckiej h. Oksza.
S. wstąpił 25 VIII 1737 do zakonu pijarów w Podolińcu i po dwuletnim nowicjacie odbył dodatkowe studia (humaniora) w kolegium w Rzeszowie (m.in. w r. 1742). Pracę pedagogiczną podjął w r. 1742 jako nauczyciel klas początkowych (magister infimae) w Międzyrzecu (Koreckim). Po ponownych studiach w Rzeszowie był w r. 1744 nauczycielem gramatyki w Łowiczu. W l. 1745–6 studiował filozofię w Rzeszowie. Następnie, w l. 1747–50, uczył różnych przedmiotów w szkołach warszawskich, a w r. 1748 przyjął święcenia kapłańskie i został katechetą oraz podprefektem Collegium Nobilium. W r. 1749 uzupełniał studia filozoficzne w Warszawie. Z zalecenia Stanisława Konarskiego spędził l. 1751–2 na studiach w akad. pijarskiej w Wiedniu (Academia Sabaudo-Lichtensteinina Viennensis); sprawował wtedy opiekę nad uczącą się tam młodzieżą polską. Ze swych obowiązków miał się wywiązać znakomicie (S. Bielski). W r. 1753 był profesorem retoryki w Chełmie, cenionym za gorliwość, wiedzę i pobożność, a w r.n. uczył różnych przedmiotów w Międzyrzecu. Z Collegium Nobilium związany był ponownie w l. 1755–65 jako prefekt. W l. 1763–5 był również jednym z czterech konsultorów (asystentów prowincjała). Być może już w tym okresie uczestniczył w «obiadach czwartkowych», początkowo urządzanych u Adama Kazimierza Czartoryskiego. W l. 1766–71 był rektorem kolegium w Międzyrzecu. W okresie konfederacji barskiej i panowania zarazy (1770) prowadził tam ożywioną działalność jako opiekun głodujących i chorych. W r. 1772 był w Rzymie na kapit. generalnej.
Od r. 1772 piastował S. godność rektora Collegium Nobilium w Warszawie. Dał się poznać jako znakomity administrator, troszczący się zarówno o poziom nauczania, jak i warunki materialne placówki. Dokończył rozpoczętą przez poprzednika budowę pawilonu na Żoliborzu, założył tam również ogród. Dbając o popularyzację wyników nauczania w Collegium Nobilium, ogłaszał drukiem programy dorocznych publicznych popisów uczniów. Gościem tych uroczystości bywał król Stanisław August Poniatowski, który osobę rektora darzył szczególną sympatią. Natomiast Antoni Popławski w liście do Ignacego Potockiego z sierpnia 1780 zaliczył S-ego do grona «despotów» zakonnych, dbających przede wszystkim o własne interesy. S. był stałym uczestnikiem królewskich «obiadów czwartkowych». Portret S-ego, namalowany przez Ludwika Marteau, został po r. 1775 zawieszony wśród podobizn innych uczestników spotkań w sali jadalnej Zamku Warszawskiego. W satyrze na obiady czwartkowe Stanisława Kostki Potockiego (ok. 1780) został S. przedstawiony jako bezpodstawnie zajmujący «wysokie miejsce» wśród uczonych gości królewskich.
W r. 1782, z tytułu specjalnego uznania papieskiego, został S. administratorem (być może proboszczem – praepositus) bogatej, ale zaniedbanej paraf. Załoźce nad Seretem w Galicji Wschodniej. Przeniósł się tam w r. 1783. W l. 1784–92 odnowił w Załoźcach kościół parafialny i postawił przy nim dom mieszkalny. Wybudował też aptekę, do powszechnego użytku mieszkańców, którą zaopatrywał na własny koszt. Za tę działalność cesarz Józef II nadał mu medal «Bene Merentium», a arcybp lwowski Ferdynand Kicki powołał go na egzaminatora kleru. Pogarszający się stan zdrowia skłonił S-ego do udania się do Lwowa, gdzie zmarł 9 II 1793.
Wg Żegoty Paulego S. miał brata, po którym zostały dwie córki i trzech synów, m.in. Ignacy i Piotr Strzeleccy.
Bielski, Vita et scripta; Diccionario enciclopedico escolapio, Madrid-Salamanca 1990 I; toż, Salamanca 1983 II; Niesiecki; – Kaleta R., Obiady czwartkowe na dworze Stanisława Augusta – próba monografii, w: Warszawa XVIII wieku, W. 1973 z. 2; Konopczyński W., Stanisław Konarski, W. 1926; Popławski A., Pisma pedagogiczne, Wyd. S. Tync, Wr. 1957; Wołoszyński R. W., Między tradycją a reformą. Nauczyciele w Polsce XVIII wieku, Piotrków Trybunalski 2000 s. 245–6; – Listy Stanisława Konarskiego 1733–1771, Oprac. J. Nowak-Dłużewski, W. 1962; Magier, Estetyka Warszawy; – Arch. PAN: rkp. III–76 j. 39 k. 204 (odpisy i wypisy L. Chmaja z akt pijarskich); Arch. Pol. Prow. Pijarów w Kr.: Matricula Provinciae Polonae Scholarum Piarum (1742–1867); B. Jag.: rkp. 5344 t. IV (mater. Ż. Paulego).
Ryszard W. Wołoszyński